Mất cơ hội như chơi
Luật Tố tụng Hành chính được Quốc hội thông qua ngày 24/11/2010, có hiệu lực từ ngày 1/7/2011. Nghị quyết số 56/2010/QH12 của Quốc hội cũng được thông qua cùng ngày để hướng dẫn việc thi hành Luật Tố tụng Hành chính, tại Điều 3 quy định về thời hạn khiếu kiện những hành vi, quyết định hành chính trong lĩnh vực đất đai: “Trong thời hạn 01 năm kể từ ngày Luật Tố tụng hành chính có hiệu lực, người khiếu nại đã thực hiện việc khiếu nại quyết định hành chính, hành vi hành chính về quản lý đất đai đến Chủ tịch UBND huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương từ ngày 1/6/2006 đến ngày Luật này có hiệu lực, nếu khiếu nại không được giải quyết hoặc đã được giải quyết nhưng người khiếu nại không đồng ý với quyết định giải quyết khiếu nại thì có quyền khởi kiện tại TAND theo quy định của Luật Tố tụng hành chính”.
Như vậy, theo qui định trên, ngày 30/6/2012 tới đây sẽ là hạn cuối để khởi kiện tại Tòa án những hành vi, quyết định hành chính về quản lý đất đai bị khiếu nại từ ngày 01/06/2006 đến ngày 30/6/2011.
Quy định về thời hiệu khởi kiện này rất quan trọng, tạo điều kiện cho người dân và các tổ chức bảo vệ được quyền, lợi ích hợp pháp của họ đối với những vụ khiếu nại đất đai không được giải quyết hay giải quyết chưa thỏa đáng.
Bởi vì trước đây, theo Pháp lệnh Thủ tục Giải quyết các vụ án hành chính, các khiếu kiện quyết định hành chính, hành vi hành chính về quản lý đất đai thuộc thẩm quyết giải quyết của Tòa án đã bỏ sót một số loại quyết định, hành vi có thể bị khiếu kiện, chẳng hạn như quyết định, hành vi hành chính cưỡng chế thu hồi đất.
Điều đó dẫn đến một thực trạng, khi các cơ quan hành chính giải quyết hoặc không giải quyết các khiếu nại của người dân, DN liên quan đến cưỡng chế thu hồi đất, người dân dù không đồng ý cũng không được khởi kiện tại Tòa án. Số lượng khiếu nại về cưỡng chế thu hồi đất, vì thế, đã gia tăng trong thời gian qua và việc giải quyết những khiếu nại này đã bế tắc, gây bức xúc trong nhân dân và ảnh hưởng xấu trong xã hội.
Tuy qui định trên có hiệu lực từ 1/7/2011, tức là cách đây gần một năm, nhưng không phải người dân hay các tổ chức đều biết được nội dung này, khiến quyền lợi của nhiều người dân có nguy cơ bị ảnh hưởng. Luật sư Trần Vũ Hải, Đoàn Luật sư Hà Nội cho biết: “Đáng tiếc một qui định rất quan trọng như trên đã không được phổ biến rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng.
Thậm chí, nhiều chuyên gia pháp lý, luật sư, kể cả cán bộ cơ quan nhà nước có thẩm quyền cũng chưa nắm rõ qui định này. Sau ngày 30/6/2012 tới đây, những người dân và DN liên quan nếu không thực hiện quyền khởi kiện trước hạn trên, họ sẽ mất quyền và lợi ích hợp pháp, vì nhiều cơ quan có thẩm quyền và Tòa án sẽ dựa vào qui định trên để từ chối giải quyết các đơn khiếu nại và khởi kiện của họ”.
Bằng chứng dễ quên
Bên cạnh thời hạn gấp gáp trên, Luật sư Trần Vũ Hải cũng khuyến cáo người dân và DN cần lưu ý điều kiện để được Tòa án thụ lý đơn nếu khiếu kiện những hành vi, quyết định hành chính về quản lý đất đai bị khiếu nại từ ngày 01/06/2006 đến ngày 30/6/2011.
Theo Điều 4 Nghị quyết số 01/2011/ NQ-HĐTP hướng dẫn thi hành một số qui định của Nghị quyết số 56/2010/QH 12 ngày 24/11/2010 của Quốc hội về việc thi hành Luật Tố tụng hành chính, Tòa án chỉ thụ lý giải quyết khi có đủ các điều kiện sau: Việc khởi kiện được thực hiện trong thời hạn 01 năm, kể từ ngày Luật Tố tụng hành chính có hiệu lực (từ 01/7/2011); Người khởi kiện đã thực hiện việc khiếu nại đến Chủ tịch UBND huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương từ ngày 1/6/2006 đến ngày Luật tố tụng hành chính có hiệu lực mà khiếu nại không được giải quyết hoặc đã được giải quyết nhưng họ không đồng ý với việc giải quyết khiếu nại và họ chưa khởi kiện vụ án hành chính tại TAND hoặc đã khởi kiện vụ án hành chính tại TAND, nhưng TA đã trả lại đơn khởi kiện hoặc đình chỉ việc giải quyết vụ án hành chính theo quy định tại khoản 3 Điều 41 của Pháp lệnh thủ tục giải quyết các vụ án hành chính.
Ngoài ra, một điều kiện vô cùng quan trọng khác, theo hướng dẫn nêu trên, thì Tòa án khi thụ lý giải quyết, ngoài việc yêu cầu đương sự cung cấp chứng cứ theo quy định tại Điều 72 của Luật Tố tụng hành chính thì phải yêu cầu người khởi kiện cung cấp các tài liệu, chứng cứ chứng minh cho việc họ đã thực hiện việc khiếu nại đến Chủ tịch UBND huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương từ ngày 1/6/2006 đến ngày Luật Tố tụng hành chính có hiệu lực.
Trường hợp người khởi kiện không thể cung cấp được tài liệu, chứng cứ chứng minh cho việc họ đã thực hiện việc khiếu nại thì Toà án yêu cầu cơ quan có thẩm quyền giải quyết khiếu nại cung cấp cho mình tài liệu, chứng cứ về việc người khởi kiện đã thực hiện việc khiếu nại và hồ sơ giải quyết khiếu nại. Trường hợp cơ quan có thẩm quyền giải quyết khiếu nại thông báo là người khởi kiện chưa thực hiện việc khiếu nại thì Toà án không thụ lý giải quyết.
“Như vậy, người kiện cần phải có bằng chứng đã khiếu nại những quyết định hành chính, hành vi hành chính trong thời gian từ 1/6/2006- 1/7/2011. Bằng chứng đó được thể hiện như giấy báo phát của bưu điện, giấy biên nhận của cơ quan bị kiện, cơ quan tiếp dân hoặc thông báo của những cơ quan này về việc đã nhận khiếu nại, quyết định giải quyết khiếu nại. Trong trường hợp họ không lưu được những giấy tờ biên nhận này, sẽ khó khăn cho họ trong việc khởi kiện” - Luật sư Hải nhấn mạnh.
.jpg)
